Lào Dừng Cấp Điện Crypto: Tái Định Hình Kinh Tế, Năng Lượng
Lào Ngừng Cấp Điện Cho Khai Thác Tiền Điện Tử: Bước Ngoặt Tái Định Hình Kinh Tế Và Năng Lượng
Lào đang thực hiện một quyết định chiến lược lớn khi chuẩn bị ngừng hoàn toàn việc cung cấp điện cho các hoạt động khai thác tiền điện tử vào quý 1 năm 2026. Động thái này không chỉ là sự thay đổi trong chính sách năng lượng mà còn phản ánh mục tiêu rộng lớn hơn của quốc gia Đông Nam Á này nhằm tái phân bổ nguồn lực quý giá sang các ngành công nghiệp được coi là có giá trị kinh tế cao hơn và đóng góp bền vững hơn vào tăng trưởng quốc gia.
Bối Cảnh Bùng Nổ Khai Thác Tiền Điện Tử Tại Lào
Năm 2021, Lào bất ngờ trở thành một điểm nóng cho các công ty khai thác tiền điện tử, đặc biệt là sau khi Trung Quốc siết chặt quản lý ngành này. Sức hút của Lào đến từ nguồn năng lượng thủy điện dồi dào, giá rẻ và thân thiện với môi trường. Khi đó, chính phủ Lào đã nới lỏng chính sách, cho phép sáu công ty thử nghiệm khai thác và giao dịch các đồng tiền kỹ thuật số như Bitcoin, Ethereum và Litecoin. Mục tiêu là tận dụng nguồn điện dư thừa và giải quyết khoản nợ quốc gia khổng lồ, phần lớn đến từ các dự án thủy điện.
Hoạt động khai thác tiền điện tử tại Lào đã bùng nổ, với mức tiêu thụ điện cao điểm đạt khoảng 500 megawatt (MW) trong giai đoạn 2021-2022, chiếm một phần đáng kể trong tổng nhu cầu điện của cả nước.
Sự Thay Đổi Trong Chính Sách Năng Lượng Và Những Lý Do Đằng Sau
Tuy nhiên, chỉ sau vài năm, ngành khai thác tiền điện tử đã bộc lộ nhiều hạn chế. Ông Chanthaboun Soukaloun, Thứ trưởng Bộ Năng lượng Lào, đã thẳng thắn chỉ ra rằng ngành này “không tạo ra giá trị tương xứng” so với việc cung cấp điện cho các ngành công nghiệp hoặc thương mại truyền thống hơn. Hoạt động này tạo ra rất ít việc làm và không thúc đẩy được chuỗi cung ứng có lợi cho nền kinh tế nội địa.
Nhu cầu điện tăng đột biến từ các trung tâm dữ liệu khai thác tiền điện tử đã chiếm hơn một phần ba tổng nhu cầu điện của Lào vào năm 2023. Cùng với đó là sản lượng thủy điện suy giảm do lượng mưa thấp trong mùa khô, dẫn đến tình trạng thiếu điện và mất điện thường xuyên ở thủ đô Viêng Chăn và các khu vực khác vào năm 2024. Điều này buộc Tập đoàn Điện lực Lào (EDL) phải tăng gấp đôi chi phí nhập khẩu điện để đáp ứng nhu cầu.
Những vấn đề này đã thúc đẩy chính phủ Lào xem xét lại chiến lược năng lượng của mình, hướng tới một mô hình bền vững và hiệu quả hơn.
Các Ngành Công Nghiệp Ưu Tiên Mới Của Lào
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững và tạo ra giá trị gia tăng cao hơn, chính phủ Lào hiện ưu tiên phân bổ điện cho các lĩnh vực chiến lược sau:
• Trung tâm dữ liệu AI: Lĩnh vực này được kỳ vọng sẽ thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tạo việc làm chất lượng cao và thúc đẩy nhu cầu về dịch vụ hạ tầng số.
• Tinh luyện kim loại: Một ngành công nghiệp chế biến có tiềm năng tạo ra giá trị cao từ tài nguyên thiên nhiên dồi dào của Lào.
• Sản xuất xe điện (EV): Phù hợp với xu hướng toàn cầu về năng lượng sạch và giảm phát thải carbon, mang lại cơ hội phát triển công nghiệp xanh.
• Xuất khẩu điện: Lào, với danh xưng "viên pin của Đông Nam Á" nhờ tiềm năng thủy điện lớn, tiếp tục coi xuất khẩu điện là nguồn thu quan trọng và là động lực cho quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của khu vực.
Tình Hình Hiện Tại Và Lộ Trình Đến Năm 2026
Hiện tại, Lào đã bắt đầu giảm dần nguồn cung cấp điện cho các nhà khai thác tiền điện tử. Lượng điện tiêu thụ của các trang trại khai thác chỉ còn khoảng 150 MW, giảm 70% so với mức đỉnh điểm. Ban đầu, kế hoạch là ngừng cấp điện hoàn toàn vào năm 2025, nhưng đã được kéo dài sang quý 1 năm 2026. Quyết định này là do lượng mưa dồi dào trong năm qua đã giúp tăng sản lượng thủy điện, cho phép Lào duy trì việc cấp điện tạm thời cho ngành này, đồng thời tăng cường xuất khẩu điện sang Thái Lan và Việt Nam.
Tác Động Và Triển Vọng Dài Hạn
Việc ngừng cấp điện cho hoạt động khai thác tiền điện tử dự kiến sẽ khiến tỷ lệ băm (hashrate) tại khu vực Đông Nam Á sụt giảm đáng kể. Các công ty khai thác tại Lào sẽ phải đối mặt với các lựa chọn khó khăn: thanh lý tài sản, di chuyển hoạt động sang các quốc gia có chính sách năng lượng ưu đãi hơn, hoặc tìm cách tái sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có cho các dịch vụ tính toán/AI nếu đáp ứng được các tiêu chuẩn kỹ thuật và pháp lý cần thiết.
Về dài hạn, động thái này khẳng định mục tiêu rộng lớn hơn của Lào trong việc xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ và bền vững. Lào đang tập trung vào các kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2026-2030, đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế không dưới 5% mỗi năm. Các ưu tiên bao gồm phát triển nông nghiệp, công nghiệp chế biến, dịch vụ (đặc biệt là du lịch và logistics), và các ngành công nghiệp hỗ trợ như điện lực, khai thác khoáng sản và công nghệ thông tin cho kinh tế số. Chính phủ Lào cũng cam kết cải thiện môi trường kinh doanh, quản lý nợ công thận trọng và khuyến khích đầu tư vào các đặc khu kinh tế để tạo đà phát triển mới.
Lưu ý: Bài viết này chỉ nhằm cung cấp thông tin và góc nhìn thị trường tại thời điểm đăng tải. Chúng tôi không đưa ra bất kỳ cam kết hay đảm bảo nào về hiệu suất, lợi nhuận hoặc độ chính xác tuyệt đối của dữ liệu. Mọi quyết định đầu tư đều thuộc trách nhiệm của người đọc.