Người xây Microsoft và bài toán niềm tin với blockchain

1. Bill Gates là ai trong kỷ nguyên công nghệ?

William Henry Gates III, thường được biết đến với cái tên Bill Gates, là một trong những biểu tượng sáng lập của cuộc cách mạng công nghệ cuối thế kỷ 20. Là đồng sáng lập của Microsoft – công ty đã tạo ra hệ điều hành Windows và đặt nền móng cho máy tính cá nhân phổ cập toàn cầu – Gates không chỉ góp phần thay đổi cách chúng ta sống và làm việc, mà còn xây dựng được khối tài sản khổng lồ từ công nghệ truyền thống.

Thế nhưng, giữa làn sóng Web3 và sự trỗi dậy của tài sản số, Gates lại là một trong những nhân vật gây tranh cãi khi thể hiện quan điểm hoài nghi về tiền mã hóa, đặc biệt là Bitcoin. Dù vậy, ông vẫn đang âm thầm đầu tư vào các công nghệ nền tảng như blockchain ứng dụng trong chuỗi cung ứng và năng lượng sạch.

2. Từ phần mềm truyền thống đến sự dè dặt với crypto

Dù đi đầu trong việc dân chủ hóa máy tính cá nhân, Bill Gates lại không phải là người ủng hộ mạnh mẽ blockchain hay crypto. Trái lại, ông từng lên tiếng cảnh báo rủi ro đầu cơ tiền mã hóa, và nhấn mạnh việc thiếu giá trị nội tại. Gates từng tuyên bố rằng “nếu bạn không giàu như Elon Musk, tốt nhất đừng đầu tư vào Bitcoin”.

Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, ông lại đầu tư vào những công nghệ có thể kết hợp với blockchain như AgTech (nông nghiệp kỹ thuật số), năng lượng hạt nhân thông minh (TerraPower) hay các nền tảng dữ liệu y tế toàn cầu – nơi blockchain có thể đóng vai trò định danh và xác minh chuỗi dữ liệu.

3. Tài sản – truyền thống nhưng không lỗi thời

Tính đến năm 2024, Gates vẫn nằm trong top 10 tỷ phú thế giới với tài sản ròng hơn 126 tỷ USD, phần lớn đến từ cổ phần Microsoft và các khoản đầu tư vào lĩnh vực truyền thống như bất động sản, nông nghiệp, năng lượng. Không giống nhiều tỷ phú trẻ như Vitalik Buterin hay Changpeng Zhao (CZ) – những người sinh ra từ blockchain – Gates vẫn giữ mình khá tách biệt với thị trường crypto vốn nhiều biến động.

Tuy nhiên, việc sở hữu hàng trăm nghìn hecta đất nông nghiệp, đầu tư vào AI và hạ tầng năng lượng cho thấy ông đang đặt nền móng cho những hệ sinh thái mà blockchain có thể dễ dàng tích hợp trong tương lai, chẳng hạn như: xác minh xuất xứ thực phẩm, hợp đồng thông minh cho nông dân, hay stablecoin cho thương mại vùng sâu vùng xa.

4. Góc tối và những chỉ trích: Công nghệ có che giấu được sự thật?

Hình ảnh của Bill Gates không hoàn toàn không tì vết. Nhiều vụ bê bối trong quan hệ cá nhân, cáo buộc nội bộ tại Microsoft, hay sự liên hệ với những nhân vật gây tranh cãi như Jeffrey Epstein đã làm lu mờ hình tượng “tỷ phú từ thiện”. Một số nhà quan sát thậm chí cho rằng quỹ từ thiện của ông là cách “rửa” hình ảnh hoặc tối ưu hóa thuế.

Trong cộng đồng crypto – nơi đề cao sự minh bạch và phi tập trung – các chỉ trích này càng tạo nên khoảng cách giữa Gates và thế giới blockchain. Những người ủng hộ Web3 thường lấy Gates như biểu tượng của “Web2 legacy”, hệ sinh thái công nghệ tập trung, dễ thao túng, và thiếu minh bạch.

5. Tầm nhìn hậu Microsoft: Có còn chỗ cho Web3?

Mặc dù rút lui khỏi vai trò điều hành Microsoft từ năm 2014 để tập trung cho các hoạt động thiện nguyện, Bill Gates vẫn được xem là một trong những cá nhân có ảnh hưởng lớn nhất đến tương lai công nghệ toàn cầu. Nhưng câu hỏi đặt ra là: ông sẽ tham gia cuộc chơi Web3 như thế nào – nếu có?

Một số chuyên gia cho rằng blockchain và crypto – khi tách khỏi yếu tố đầu cơ – có thể là công cụ hỗ trợ cho tầm nhìn dài hạn của Gates: giải quyết nghèo đói, cải cách y tế, thúc đẩy giáo dục. Các ứng dụng như DeSci (Khoa học phi tập trung), DAO cho cộng đồng phi lợi nhuận, hay NFTs trong giáo dục hoàn toàn có thể trở thành công cụ phù hợp với triết lý “công nghệ vì cộng đồng” mà ông theo đuổi.

6. Kết luận

Bill Gates là biểu tượng của một thời đại công nghệ tập trung và chuẩn hóa. Trong khi thế giới đang dịch chuyển sang các mô hình phi tập trung, minh bạch và tự quản – như crypto và Web3 đang đại diện – thì Gates vẫn mang tư duy chiến lược, đầu tư dài hạn và thận trọng. Dù không phải là nhà tiên phong trong lĩnh vực blockchain, không thể phủ nhận những di sản mà ông để lại sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến cách mà thế giới công nghệ tiến hóa – và có thể, một ngày nào đó, giao thoa với crypto theo cách rất riêng.