Cathie Wood: Nhà đầu tư mạo hiểm với Crypto trên Phố Wall

Trong thế giới tài chính lấp lánh của Phố Wall, Cathie Wood nổi bật như một biểu tượng khác biệt – người dám tách khỏi số đông để truy tìm những “viên ngọc thô” công nghệ mang tiềm năng định hình tương lai.

Cathie Wood không phải là một nhà đầu tư theo lối mòn. Bà không kiếm lời từ việc phân tích báo cáo tài chính hay áp dụng những nguyên lý đầu tư cổ điển.

Thay vào đó, Cathie sẵn sàng đánh cược toàn bộ sự nghiệp vào những công ty mà nhiều chuyên gia cho là rủi ro, thậm chí là “bong bóng”. Những cái tên như Tesla, Bitcoin, AI, hay công nghệ chỉnh sửa gene – tất cả đều là những gì mà nhiều người gọi là “ảo tưởng”, nhưng Cathie không ngần ngại đầu tư vào chúng.

Với một số người, bà là tiên tri của thời đại công nghệ mới, còn với những người khác, bà là một kẻ mộng mơ mạo hiểm, đang dần phá hủy danh tiếng của mình với những dự báo không chắc chắn. Tuy nhiên, trước khi đưa ra bất kỳ đánh giá nào, chúng ta cần hiểu rõ hơn về những yếu tố đã tạo nên một Cathie Wood độc đáo như ngày hôm nay.

1. Từ một cô gái bình thường trở thành biểu tượng công nghệ tiên phong

Cathie Wood, sinh năm 1955 tại Los Angeles, là con gái của một gia đình gốc Ireland nhập cư vào Mỹ. Cha của bà, một kỹ sư quân sự chuyên thiết kế các hệ thống radar và dẫn đường cho Không quân Mỹ, đã truyền cho Cathie niềm đam mê với công nghệ và tư duy phân tích từ khi bà còn nhỏ.

Với Cathie, công nghệ không chỉ là công cụ kiếm tiền, mà là chìa khóa mở ra cánh cửa tương lai. Ngay từ những năm trung học, bà đã dành nhiều thời gian tìm hiểu các tài liệu khoa học quân sự và có thể dễ dàng giải thích nguyên lý hoạt động của tên lửa cho bạn bè.

Khi theo học ngành kinh tế và tài chính tại Đại học Nam California (USC), bà gặp được người thầy có ảnh hưởng lớn nhất đến sự nghiệp của mình: Giáo sư Arthur Laffer, người sáng lập lý thuyết Đường cong Laffer nổi tiếng (một lý thuyết về mối quan hệ giữa thuế suất và thu nhập thuế). Chính từ đây, Cathie học được rằng mọi xu hướng kinh tế và công nghệ đều vận hành theo chu kỳ. Ai nhìn ra chu kỳ đó sớm hơn, người đó sẽ thắng.

Với triết lý này, Cathie bắt đầu hình thành cách tiếp cận đầu tư của riêng mình: đầu tư vào các công nghệ đột phá mà thế giới chưa nhận ra tiềm năng, để khi chúng trở thành chuẩn mực, bà sẽ thu về thành quả lớn. Sau khi tốt nghiệp USC, Cathie Wood khởi đầu sự nghiệp tại Capital Group, sau đó làm việc gần 20 năm tại Jennison Associates – hai tổ chức quản lý quỹ nổi tiếng tại Mỹ.

Tuy nhiên, chính tại Alliancebernstein, nơi bà giữ chức Giám đốc Đầu tư, Cathie mới nhận ra rằng triết lý của bà quá khác biệt so với những quỹ đầu tư truyền thống. Khi bà đề xuất đầu tư vào các công ty chưa có lợi nhuận nhưng sở hữu công nghệ có khả năng thay đổi thế giới, lãnh đạo ở đây coi bà như một người mơ mộng, không hiểu thực tế. Quyết định đó đã khiến Cathie rời bỏ AllianceBernstein vào năm 2014 và sáng lập ARK Invest, nơi bà có thể hoàn toàn theo đuổi tầm nhìn của mình mà không bị ràng buộc bởi các khuôn mẫu cũ.

2. Đỉnh cao luôn song hành với vực sâu

Ngay từ những ngày đầu, ARK Invest dưới sự lãnh đạo của Cathie Wood đã nổi bật với một chiến lược đầu tư hoàn toàn khác biệt. Công ty này chỉ tập trung vào những doanh nghiệp có công nghệ đột phá và luôn công khai danh mục đầu tư của mình. Cathie tin rằng đầu tư không nên là một bí mật để trục lợi, mà là một cuộc đối thoại minh bạch với cộng đồng để định hình tương lai.

ARK Invest chủ yếu đầu tư vào năm lĩnh vực chính mà Cathie gọi là "sự hội tụ công nghệ", bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, công nghệ sinh học, xe điện và năng lượng tái tạo. Một trong những khoản đầu tư nổi bật nhất là Tesla. Khi ARK bắt đầu mua vào Tesla vào năm 2016 với giá dưới 40 USD/cổ phiếu, hầu hết các chuyên gia Phố Wall đều coi đó là một quyết định mạo hiểm. Lúc đó, Tesla đang gánh nợ khổng lồ và đứng trước nguy cơ phá sản, bị chỉ trích là một công ty mơ mộng chỉ sống nhờ vào khả năng kể chuyện của Elon Musk.

Tuy nhiên, Cathie Wood không nhìn Tesla chỉ là một hãng xe. Bà nhìn nhận Tesla như một công ty dữ liệu, công ty AI, và là người tiên phong trong lĩnh vực năng lượng sạch. Đến năm 2021, Tesla đạt giá trị vốn hóa lên đến 1,200 tỷ USD, mang về cho ARK lợi nhuận lên tới hơn 1,500%. Cathie Wood trở thành ngôi sao sáng, được giới đầu tư gọi là "chị đại" của Phố Wall.

Khi đại dịch Covid-19 xảy ra vào năm 2020, ARK nhận được một cú hích lớn. Khi mọi người chuyển sang làm việc trực tuyến, các cổ phiếu công nghệ bắt đầu bùng nổ, kéo theo sự tăng trưởng mạnh mẽ của ARK Innovation ETF (ARKK) – quỹ ETF chủ lực của Cathie. ARKK đã tăng 153% trong năm 2020, khiến tài sản của ARK từ hơn 3 tỷ USD vọt lên 60 tỷ USD. Cathie Wood nhanh chóng trở thành biểu tượng đầu tư mới cho thế hệ trẻ, được ca ngợi là Warren Buffett của kỷ nguyên công nghệ.

Tuy nhiên, chính sự tự tin quá mức vào các dự báo lạc quan đã đặt Cathie Wood vào tình thế khó khăn. Năm 2022, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thay đổi chính sách tiền tệ, tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát, dòng tiền bắt đầu tháo chạy khỏi các cổ phiếu công nghệ. ARKK mất tới 67% giá trị trong một năm, trở thành một trong những cú sụp đổ tồi tệ nhất trong lịch sử các quỹ ETF. Thay vì phòng thủ, Cathie Wood lại tiếp tục mua thêm cổ phiếu khi giá đang lao dốc, đặc biệt là các khoản đầu tư vào Roku, Zoom, và Coinbase. Nhiều nhà phân tích cho rằng bà đang "bắt dao rơi", tin rằng các cổ phiếu này sẽ sớm phục hồi.

Biểu đồ so sánh hiệu suất của ARKK và NASDAQ trong giai đoạn 2015-2025 cho thấy rõ hành trình đầy thăng trầm của quỹ đầu tư này. ARKK đã từng tăng trưởng mạnh mẽ nhờ vào các công nghệ đột phá trong đại dịch, nhưng sau đó sụt giảm nghiêm trọng khi thị trường đảo chiều. Dù có một sự phục hồi nhẹ, nhưng hào quang vẫn còn khá xa vời.

Morningstar, một công ty phân tích tài chính hàng đầu, đã xếp ARKK vào danh sách các quỹ có mức tổn thất lớn nhất trong thập kỷ qua, với tổng thiệt hại lên đến 7.1 tỷ USD (tính đến ngày 31/12/2023). Câu chuyện của Cathie Wood nhanh chóng trở thành một bài học đắt giá cho giới đầu tư: không có gì tăng trưởng mãi mãi, và niềm tin quá mức vào các dự báo có thể khiến bạn phải trả một cái giá rất đắt.

3. Triết lý “thách thức số đông” và niềm tin vào tương lai dài hạn

Mặc dù bị chỉ trích từ nhiều phía, Cathie Wood không thay đổi triết lý đầu tư của mình. Bà tiếp tục đưa ra những dự đoán gây sốc về các công nghệ tiên tiến: Tesla sẽ đạt mức 2,000 USD/cổ phiếu vào năm 2027, và Bitcoin có thể chạm ngưỡng 1.5 triệu USD vào năm 2030 nhờ sự gia tăng chấp nhận từ các tổ chức tài chính lớn và nhà đầu tư thể chế.

Mặc dù những con số này khiến nhiều người ở Phố Wall phải cười chê, Cathie không bị dao động. Điều quan trọng đối với bà không phải là những con số dự báo, mà là cách bà công khai tất cả các mô hình tính toán và phương pháp định giá của ARK. Từ các giả định cơ bản cho đến những chi tiết nhỏ nhất, Cathie không ngại bị chỉ trích; điều bà lo ngại chỉ là việc mọi người không chịu nghĩ lớn.

Điều làm nên sự khác biệt trong triết lý của Cathie là cách bà hoàn toàn đối lập với Warren Buffett. Nếu Buffett nổi tiếng với triết lý đầu tư giá trị, tin vào các công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững và doanh thu ổn định, thì Cathie Wood chỉ cần công nghệ đột phá – dù công ty đó có thể chưa có lợi nhuận ngay lập tức. Với bà, sự đổi mới và tiềm năng của công nghệ quan trọng hơn mọi yếu tố tài chính hiện tại.

Trong khi Buffett chủ trương bảo vệ vốn và phòng tránh rủi ro, Cathie lại coi rủi ro như yếu tố thúc đẩy sự phát triển. Bà tin rằng "Đặt cược vào những gã khổng lồ cũ kỹ còn rủi ro hơn việc đồng hành cùng các startup và nhà sáng lập sáng tạo."