
Fee Switch: "Chìa Khóa" Mở Ra Doanh Thu Cho Holder?
Fee switch là một cơ chế được thiết kế để các giao thức có thể phân phối lại một phần doanh thu của mình cho những người sở hữu token. Để kích hoạt cơ chế này, dự án cần phải nhận được sự chấp thuận từ cộng đồng thông qua một cuộc bỏ phiếu quản trị.
1. Quy Trình Vận Hành Của Fee Switch
Việc triển khai cơ chế fee switch thường bao gồm các bước chính sau:
-Đề xuất: Một đề xuất chi tiết sẽ được đưa ra trên diễn đàn của dự án. Nội dung đề xuất nêu rõ lý do cần áp dụng fee switch, tỷ lệ doanh thu sẽ được phân chia, và loại tài sản dùng để trả thưởng (có thể là stablecoin, token của dự án, v.v.).
-Thảo luận: Cộng đồng sẽ có một khoảng thời gian, thường từ 2 đến 7 ngày, để cùng nhau thảo luận và góp ý về đề xuất.
-Bỏ phiếu: Sau khi quá trình thảo luận kết thúc, một cuộc bỏ phiếu chính thức sẽ được tổ chức trên các nền tảng quản trị như Snapshot hoặc Tally để cộng đồng quyết định "đồng ý" hay "không".
- Staking và nhận thưởng: Nếu đề xuất được thông qua, người dùng có thể tham gia staking token của nền tảng để bắt đầu nhận phần doanh thu được chia sẻ.
2. Những Lợi Ích Chính
-Gia tăng giá trị cho token: Khi token mang lại doanh thu thực, nó sẽ trở nên hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư.
-Hạn chế lạm phát: Việc chia sẻ doanh thu tạo ra động lực nắm giữ token, giúp giảm áp lực bán ra thị trường.
-Xây dựng một cộng đồng trung thành: Người dùng được hưởng lợi trực tiếp từ sự phát triển của dự án sẽ có xu hướng gắn bó lâu dài hơn.
3. Các Rủi Ro và Hạn Chế
- Rủi ro về pháp lý: Cơ chế chia sẻ doanh thu có thể khiến token bị xem như một loại chứng khoán, dẫn đến các vấn đề pháp lý phức tạp.
-Xung đột về lợi ích: Cần có một cơ cấu phân chia hợp lý để tránh xung đột giữa các bên liên quan như đội ngũ phát triển, người dùng và nhà cung cấp thanh khoản.
-Thiếu hụt ngân sách: Việc chia sẻ doanh thu có thể làm giảm nguồn vốn dành cho việc nghiên cứu và phát triển sản phẩm trong tương lai.
4. Bối Cảnh Hình Thành
Cơ chế fee switch bắt đầu được chú ý trong giai đoạn bùng nổ của tài chính phi tập trung (DeFi) từ 2020 đến 2022. Nhiều dự án tạo ra doanh thu đáng kể, nhưng giá trị token của họ lại không tăng trưởng tương xứng. Uniswap là một trong những dự án tiên phong đề xuất ý tưởng này, tuy nhiên đã chưa thành công trong lần bỏ phiếu đầu tiên.
5. Các Dự Án Tiêu Biểu
Hiện tại, nhiều dự án đang xem xét và áp dụng fee switch:
-
Ethena (ENA): Đã chính thức thông qua đề xuất và chuẩn bị triển khai.
-
Blur (BLUR): Cộng đồng đang trong quá trình thảo luận sôi nổi về việc kích hoạt cơ chế này.
-
Một số dự án khác cũng được cộng đồng kỳ vọng sẽ sớm áp dụng bao gồm Aave (AAVE), LayerZero (ZRO), EigenLayer (EIGEN), Raydium (RAY)...
6. Điểm Cần Chú Ý
Fee switch là một công cụ mạnh mẽ nhưng cũng rất phức tạp. Để triển khai thành công, dự án cần đảm bảo có một mô hình kinh doanh ổn định, sản phẩm chất lượng và một tỷ lệ phân bổ doanh thu cân bằng, hợp lý để dung hòa lợi ích của tất cả các bên.